Deze maatregel komt er op advies van het Limburgs Droogteoverleg en is nodig om deze waterlopen ecologisch te beschermen. De voorspelde regen gaat de situatie niet structureel verbeteren. Het verbod gaat in op zaterdag 24 mei 2025 en blijft van kracht totdat de toestand in deze waterlopen voldoende is verbeterd.
De voorbije weken werden in de andere Vlaamse provincies reeds uitgebreide onttrekkingsverboden ingesteld als gevolg van de aanhoudende droogte. Voor Limburg is de situatie anders. De peilen in onze waterlopen dalen weliswaar (op sommige plaatsen zelfs sterk), maar door de grotere hoeveelheid neerslag die er is gevallen en de hogere grondwaterstanden zijn deze over het algemeen minder kritiek dan in andere provincies.
Toch zijn er ook binnen de provincie grote verschillen op te merken. Zo geven metingen aan dat de peilen in de Zwarte Beek zijn gezakt tot onder de ecologische drempel. Tijdens het Limburgs Droogteoverleg, dat vanmorgen bijeenkwam om de situatie in de provincie in detail te bespreken, werd bevestigd dat deze daling dermate sterk is dat dit een bedreiging vormt voor de ecologische toestand van de waterloop. Tegelijk zit er op basis van de huidige weersvoorspellingen geen structurele verbetering aan te komen.
Daarnaast stelde het provinciaal droogteoverleg vast dat ingevolge het besluit van de gouverneur van Antwerpen, waarbij onder meer op de Grote en Kleine Nete een tijdelijk onttrekkingsverbod wordt ingesteld, er in Limburg – stroomopwaarts – logischerwijze omwille van de solidariteit en effectiviteit gelijkaardige maatregelen moeten genomen worden. Het betreft voor Limburg de stroomgebieden van de Molse Nete en de Grote Laak.
Op basis van het advies van het Limburgs Droogteoverleg heeft gouverneur Jos Lantmeeters beslist om een tijdelijk onttrekkingsverbod in te stellen voor de stroomgebieden van:
- de Zwarte Beek
- de Molse Nete en de Grote Laak (Netebekken)
Dit verbod gaat in op zaterdag 24 mei 2025 en blijft van kracht zolang dit nodig wordt geacht. Pas nadat de waterloop voldoende is hersteld zal het besluit worden opgeheven. De exacte locaties waar het verbod van toepassing is, kan teruggevonden worden op bijgevoegde kaart (zie persbericht dat je hieronder kunt downloaden).
Dit verbod komt bovenop het permanente onttrekkingsverbod dat sinds 1 januari 2022 van kracht is en reeds een groot deel van de kwetsbare waterlopen in Limburg omvat (ongeveer 1/3 van de provincie). Zo valt het brongebied (Hechtel-Eksel) en de bovenloop (Houthalen-Helchteren) van de Zwarte Beek reeds onder dit permanent verbod. De actuele toestand dwingt er nu echter toe om het onttrekkingsverbod tijdelijk uit te breiden naar het overige deel van de waterloop dat in Limburg ligt (Beringen – Lummen – Halen).
De exacte gebieden waar dit permanent verbod van kracht is, is eveneens te zien op bijgevoegde kaart.
Voor het stukje van de Zwarte Beek dat in Vlaams-Brabant ligt, zal er eveneens een tijdelijk onttrekkingsverbod worden uitgevaardigd door de betrokken gouverneur.
Veelgestelde vragen
Wat is een onttrekkingsverbod? Zijn er uitzonderingen?
Een onttrekkingsverbod (ook wel captatieverbod genoemd) is een tijdelijk of permanent verbod om water uit een waterloop op te pompen. De gouverneurs kunnen dit instellen door een besluit uit te vaardigen waarin o.a. staat opgenomen waar en voor hoe lang het verbod geldt. Meestal (zoals ook nu) zijn er ook uitzonderingen voorzien, bijvoorbeeld voor de hupdiensten of het drenken van vee.
Waar mag er wel nog water worden opgepompt?
Voor landbouwers, bedrijven… blijft het mogelijk om water te onttrekken uit bevaarbare waterlopen en waterlopen waar er geen verbod van kracht is. Voor watercaptatie uit bevaarbare waterlopen (kanalen of rivieren) is een vergunning of een melding verplicht. Voor wateronttrekking uit onbevaarbare waterlopen is een melding nodig of een machtiging. Deze meldingen en aanvragen dienen te gebeuren via het e-loket van de Vlaamse Waterweg (www.wateronttrekking.be).
Spaarzaam met water
“De harde realiteit wijst ons erop hoe snel de omschakeling van zeer nat naar zeer droog vandaag kan gebeuren. Het geeft aan dat we nog meer werk moeten maken van proactieve maatregelen, zoals het beter bufferen van water, sponswerking en het ontharden van niet-doorlatende oppervlakten”, licht gouverneur Jos Lantmeeters toe. “Die zorgen ervoor dat het water beter de bodem in kan dringen. Daarnaast moeten we allemaal vermijden om water te gebruiken voor niet-essentiële toepassingen. Hoewel er voor het drinkwater momenteel geen probleem is, blijft spaarzaam omgaan met water uit de kraan de boodschap.”
Websites
De actuele situatie rond de onttrekkingsverboden kan steeds worden opgevolgd via deze pagina op de website van de dienst Noodplanning en Crisisbeheer Limburg: https://crisis-limburg.be/droogte-en-watergebruik. Hier kunnen ook heel wat tips worden gevonden rond spaarzaam watergebruik.
Ook op andere websites kunnen tips worden gevonden om water te besparen, zoals https://www.vlaanderen.be/droogtemaatregelen/tips-om-water-te-besparen.
